Gece Seyri




Gece seyrinde karşılaşılacak aksilikleri
çözmek daha büyük önem taşır

Genel kanının aksine gece seyretmek, gündüz seyretmekten çok daha fazla tehlikeli değildir. Açık deniz geçişlerinde vakitten tasarruf etmek, kendine ve ekibe olan güveni arttırmak, güneş batışı ve doğuşu gibi deniz üzerinde büyülü olan anların keyfine varmak, bir uçtan bir uca pırıl pırıl gökubbenin altında yıldızları ve samanyolunu seyretmek, hele de meteor yağmurlarından birine rastlamak ya da yakamozlu bir denizde yunuslarla beraber yol almak seyrine doyum olmayan güzelliklerdir.
Uzun bir açıkdeniz geçişinin sonunda, saatlerdir ufku tarayan gözlerdeki yorgunluğa rağmen, ilk çakışı farkedildiği anda, fener ışığının insan ruhunda yarattığı aydınlanmayı söze dökebilmek mümkün değildir!


Bütün bu güzelliklerin yanında, aynı gündüz seyrinde olduğu gibi, deniz şakaya gelmez! Ağız tadını kaçıracak şansızlıklara engel olmak için normal gündüz seyirlerinden biraz daha fazla önlem almak ve tedbirli olmak gerekmektedir.

Genel kanının aksine, gece başımıza gelen tehlikeler, açıkdenizde değil sahildedir. Etrafı ışıklarla dolu bir şehre yaklaşmak bilinmeyen bir limana karanlıkta girmek kadar, hatta belki daha da zordur. Haritada atlanmış ya da fark edilmemiş bir sığlık ya da topuk hayati tehlike arzedebilir. Su seviyesinde bir bidon, şamandıra veya bir halat gündüz seyrinde de fark edilemeyebilir ve kolaylıkla pervaneye takılabilir. Ancak bu tarz sorunlar başa geldiğinde, gece karanlığında çözüm üretmek ve sorundan kurtulmak gün ışığına göre çok daha zor ve karışıktır.


Rota ve planlama
Rota ve seyir planlaması detaylı olarak yapılmalıdır. Gündüz seyrinden farklı olarak ikinci-alternatifler (acil bir durumda, girilebilecek limanlar, rota değişiklikleri vb) tercihen seyre başlamadan, önceden iyice değerlendirilmelidir.
Bölgenin haritalarının tam, eksiksiz olması büyük önem arzeder. Günümüzde kokpite yakın yerleştirilmiş, modern chartplotterlar, geniş ve bol ışıklı ekranları ile daha önce hiç girilmemiş, çetrefilli limanlarda bile inanılmaz kolaylıklar sağlamaktadır.

Meteoroloji daha da önem kazanır. Dümdüz denizde otopilot ile motor seyri gayet kolay ve keyifliyken, rüzgarın sertleştiği ve deniz şartlarının ağırlaştığı durumlar normalden çok daha zorlayıcı olabilir. Güvertede planda olmayan manevraların (camadan, kavança vs) her zaman ekstra tehlikeleri beraberinde getireceğini hatırda tutmak lazımdır.
Kış seferlerinde gece karanlığında sıcaklıkların daha da düşeceği hatırda tutulmalı ve buna göre giyinilmelidir.

Seyir

Gece seyrinde dümen tutmak ayrıca bir alışkanlık gerektirir. Herhangi bir fener, takip edilecek tekne vb görüşte rotaya yardımcı olacak bir unsur yoksa, pusula ile seyretmek alışkanlığının kazanılması, uzun sürebilir. Bu süreç dalgalı denizde yelken yaparken biraz daha uzun ve zorlayıcı olur. Ancak zamanla alışılır.
İyi işleyen ve ağır deniz durumlarına rağmen tekneyi abrayan bir otopilot bu açıdan çok büyük yardımcıdır.

Yelken ile giderken, rüzgar yönünün değişmediğini varsayarsak, dümenci pusulasını takip ederek rota tutmaktansa, iyi ayarlanmış yelkenlerle seyretmek her zaman avantajlıdır. Bu açıdan, motorla dahi seyrediyorsak, hem seyre yardımcı olması hem dümen tutmayı kolaylaştırması, hem de görünürlüğü arttırması açısından-eğer rüzgar açısı ve şiddeti uygunsa-genova açmaya üşenmemek lazımdır. Motor seyrinde, silyon fenerinden gelen ışık ön yelkeni ana yelkene kıyasla daha iyi aydınlatır.


Buna ek olarak diğer gemilerin seyir fenerlerinin, ayrıca çakarların, fenerlerin ve ışıklı şamandıraların da ne anlama geldiği önceden bilinmeli ve sık sık tekrar edilerek hatırdan çıkartılmamalıdır.

Güvenlik
Standart paraşütlü işaret fişeği, duman ve ışık gibi güvenlik ekipmanlarının önceden kontrolü, tarihi geçmiş olanların uygun şekilde imhası ya da eksiklerin tamamlanması, güvenlik atnalı simit ve ışıklı şamandıranın kontrolü.

Fenerlerin pillerinin dolu olması,
yedekleri ve ampulleri önemlidir

Güverteye çıkacak herkes için şişme canyeleği ve ucuna bağlı yanıp sönen sinyal veren portatif fener taşımak önemlidir. Özellikle dalgalı ve açık denizlerde, MOB bir teknenin başına gelebilecek en büyük tehlikeli durumlardan birisidir.

Fenerler ve ışıklandırma
Seyir fenerlerin tam ve eksiksiz olması önemlidir. Seyir esnasında fener arızası en korkulan hususların başında gelir, hele de dalgalı bir denizde başüstüne gidip kör karanlıkta bu tamirler ile uğraşmamak için pilli seyir fenerlerinden - 3 adet (kırmızı, yeşil ve beyaz) bulundurmak çok isabetli olur.

Fenerlerin, kafa lambalarının, ampullerinin pillerinin önceden kontrolü, bozuk ya da bitik olanlarının değiştirilmesi seyre çıkmadan yapılmalıdır.
Biz 4 kalem pille çalışan LED portatif gemici feneri, yine 3 kalem pille çalışan kafa lambası, su altında da kullanılabilen-manuel olarak şarj edilebilen el feneri ve direkt aküye ya da kokpitte fiş-prizine bağlanabilen 1 milyon kandelalık projektör bulunduruyoruz.
Gaz lambası özellikle seyir esnasında değil, ancak demirde kalındığında çok yararlıdır. Fitilleri ve gazyağını seyre çıkmadan kontrol etmek uygun olur.

Kamara içi aydınlatmada kırmızı ışık veren renkli ampul gözün tekrar karanlığa alışma süresini kısaltmak açısından çok yararlıdır.
Beyaz ışığa maruz kalan gözün tekrar karanlığa, tam olarak alışması için geçmesi gereken süre 10 dk’dan uzundur.

Vardiyalar ve nöbetler:

Güvenlik ekipmanları hayati önem arzeder

Uzun geçişler söz konusuysa vardiya nöbetlerinin ve saatlerinin önceden planlanması büyük önem taşır.
Kokpitte mutlaka her zaman en az iki kişinin nöbette olması uygundur. Biz birisi dümende, birisi vardiyada 2 kişi olarak vardiya tutyoruz. 4 saatlik vardiyanın tam ortasında, 2 saatte birer kişi değişiyor. Misal vardiyadaki dümene geçiyor, dümendeki yeni gelenle değişiyor, yatıyor uyuyor. Ama düzeni aksatmayıp mutlaka yatıp uyumak gereklidir.
Açık deniz geçişlerinde, gece karanlıkta biz 20 dk en fazla yarım saatte bir uzanıp 360 derece tüm ufku tarıyoruz. Trafiğin kalabalık olduğu ya da çatışma durumunda haliyle, gözlem devamlı olmalıdır.

Selametle