SERVİS BOTU veya DİNGİ
Bir yelkenli teknenin en büyük yardımcılarından birisi dingisi veya botudur. (Resim-71)
Açıkta demirde kalındığında sahile gidip gelmeyi, öte-beri taşımayı sağlar. İkinci demiri atmak, sahilden koltuk almak gibi zor manevralarda en büyük yardımcıdır. Teknenin karaya oturduğu ya da terki durumunda kurtarıcıdır.
Günümüzde dingiler veya botlar, yumuşak sistemlerden imal edilmektedirler. Yumuşak dingilerin, sert ahşaptan veya plastikten olanların tersine saklama kolaylığı vardır. Kolaylıkla demonte edilip uzun süreli, örneğin kış döneminde, depoda veya portuçta saklanmaları mümkündür. Yumuşak olukları için tekneye sürtünerek zarar vermezler. Daha dengelidirler ve daha hafiftirler. 2,5 metreye kadar olanlarını tek başına güverteye almak mümkündür. Güvertede baş üstünde veya yer müsaitse bumba altında ters kapak ederek taşınabilirler.
Plastik malzemeden üretilmiş şişme botların en büyük düşmanı sivri kaya veya iskele çivileriyle güneş ışığıdır.
Bununla beraber sert malzemeden mamul (ahşap veya fiber) botlar da mevcuttur. Bu tip olanlar, özellikle rüzgarlı havalarda şişme botlara kıyasla kürek ile daha rahat kullanılırlar. Daha ağırdırlar, tekneye almak nispeten güçtür, sert küpeşteleri tekne bordasına zarar verebilir. Şişme botlara kıyasla daha dengesiz ancak daha yüksek taşıma kapasitesine sahiptirler.
Bir botun en önemli elemanı küreği ve ıskarmozudur.
Günümüzde şişme botlar sert sabit taban (RIB), katlanır ahşap veya aluminyum taban veya ızgaralı modeller olarak üretilmektedirler. Bunların en hafif olanı ızgaralı tabanlardır. Katlanmaları ve taşınmaları kolay belli bir boya kadar üretilirler. Katlanır tabanlar yine saklanmaları kolaydır ancak montajları ızgara tabanlara göre biraz daha zordur. Daha ağır ancak boy olarak daha büyük modellerde tercih edilirler. Tüp taşımak, ağır çapa taşımak ve kalabalık olarak bota binme durumlarında ızgara tabanlara göre daha stabildirler.
 |
| Botun Malzemeleri |
Sert tabanlı botlar ise daha da büyük modellerde tercih edilir. Daha ağır ve pahalı modellerdir. Özellikle yüksek beygir gücü kullanımı söz konusu olan modeller için çok uygundur.
Botun kendisi ve yapısı kadar çokça tartışılan bir diğer husus nerede taşınacağıdır? Birçok tekneci sert hava ve dalgalı deniz haricinde botu arkadan çekmeyi tercih ederler. MOB veya suya herhangi birşey düşmesi durumunda acil kullanımı kolaydır, her yanaşma ve ayrılmada güverteye veya mataforaya almaya gerek kalmaz. Ancak bağı dikkatle yapılmalı, sık sık kontrol edilmelidir. Bir diğer yöntem motoru ayrıca alıp, botu başüstüne ters kapak etmektir. Genelde cenovaya çapariz etmesi haricinde hiçbir dezavantajı olmayan en güvenli taşıma yöntemi budur. Ancak oldukça meşakkatli bir işlemdir.
Bunu kolaylaştırmak için eğer düzenek uygunsa, botu güverteye ırgat veya varsa elektrikli vinç ile almak büyük kolaylıktır.
Daha ağır motorlar ve botlar söz konusu olduğunda teknenin kıçında yer alan mataforalarla, botun askıya alınması kolaylaşır.
Servis botunun üzerine ingilizce Tender To kelimelerine ifade eden TT ile başlayacak şekilde teknenin isminin yazılması adettendir.
Dıştan Takma Motorlar
Botlarda genelde taşınması kolay, hafif, beygir gücü az, 2 veya 4 zamanlı benzinli motorlar kullanılır. Sığ sulara girmek çıkmak için, eğer özellikli bir dingi değilse kısa şaftlı olanlar tercih edilir. Daha ender olarak elektrikli motorlar kullanılır. Kendisi nispeten hafif olmakla beraber, ağır bir akü ve şarj sistemine ihtiyaç duyarlar.
2 zamanlı olan motorların benzinine 1/100 oranında bu işe uygun yağ karıştırılır.
Bu tip motorlar genel olarak Avrupa’da üretimi durdurulmuş olmakla beraber, 4 zamanlılara kıyasla daha hafif olması ve tuzlu suya daha dayanıklı olması sebebiyle tercih edilmektedirler.
Teknenin kıçında yer alan oynar askılı bir palanga düzeneği ile dıştan takmayı güverteye almak daha kolay olabilir.
Kısa ve düz deniz seyirlerinde, özellikle sabit taban botların aynalığında taşınmakla beraber, genelde motorun her seyir öncesi teknenin güvertesinde braketine alınıp sabitlenmesinde yarar vardır.
Aynı şekilde, bota takılan motorun bir ince veya tel ile botun aynasına sabitlenmesi önemlidir.
Her sezon sonu ana makine gibi, botun motorunun da bakımı yapılmalı, tatlı sudan geçirilmeli, karbüratördeki benzin bitene kadar çalıştırılmalıdır.
Bazı motorların benzin deposu üzerine monte iken, bazılarında ayrı bir depodan bağlantılar ile benzin alınır, bazılarında her ikisi de mümkün olabilir.
Genelde deniz suyu soğutmalı olan dıştan takma motorlar da her çalıştırmadan sonra su atımı kontrol edilmelidir.
Benzinle çalıştıklarından elektrik anahtarı çekilerek stop edilmesi mümkündür. Bu anahtarın özellikle tek başına yapılan seyirlerde, kullananın bileğine bağlanması adettendir. Denize düşme durumunda, anahtar yerinden çıkar ve motor stop eder.
1-Yedek benzin deposu
2-Benzin deposu dolum kapağı
3- Benzin deposu göstergesi
4-Benzin deposu hortumu
5-Hortum pompası
7-Akü
8-Kutup başı ve bağlantısı
9-Şaft
10-Kaldırma
11-Pervane
12-Su alma delikleri
13-Çalıştırma kaytanı
14-Vites kolu
15-Motor Braketi
16-Gaz kolu
17-Anahtar ve stop butonu
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder