Tel Halatlar

Paslanmaz Halat

Bu aralar çelik halatlar ve onların pratik kasa tekniklerine kafayı takmış bulunuyorum.

Çelik Halat 

Normalde norsmen, baskı pres terminal veya sıvama terminal ile endüstriyel olarak kasa oluşturuluyor.
Ancak preatikte elde avuçta herhangi bir alet edevat olmadığında tel halattan elde kasa yapmak aslında düşünüldüğü kadar da zor değil.
Uzakyol denizcilerinin duayeni Bernard Moitessier'in, "life isn't long enough to make wiresplices*" olarak değerlendirdiği İngiliz (Liverpool) kasa tekniklerinden farklı olarak, piyasada yarma kasa olarak bilinen teknikle oldukça sağlam ve güvenilir kasalar oluşturmak mümkün.
*Hayat tel kasa dikişi ile uğraşmak için yeteri kadar uzun değil.
Önce biraz tel halatların yapısından bahsedelim
Tel halatlar piyasada paslanmaz, galvaniz ve çelik olarak bulunuyor.
Genelikle hemen hepsi büküm tekniğine uygun olarak üretiliyor.
Buna göre genelde saat yönünün tersine (sağa bükümlü) halat kolları 19 veya 24 gibi sayıdan oluşan tel liften oluşturulmuş oluyorlar. Galvaniz veya standart çelik halatların çekirdek tabir edilen orta bölümü çoğunlukla sentetik bazen de tabi liflerden oluşan, yağlanmış bir halattan oluşuyor. Paslanmaz halatlarda bu bölüm de çelik.
Tel halatların adlandırılması 7x19 veya 1x19 gibi sayılarla ifade ediliyor.
Burada ilk rakam koldaki lif sayısını, ikinci rakam halattaki kol sayısını ifade ediyor.
Genelde paslanmazın ön planda tercih edildiği yelkenli yatçılıkta çoğunlukla 1x19 (sert) ve 7x19 (yumuşak) halatlar kullanılıyor. Sert halatlar sabit armada, tel halatlar ise vardavela telleri veya makaradan geçmesi istenilen hareketli bölümlerde kullanılıyor.
Bunlardan başka dyform veya rod (çubuk) tarzında oluşturulmuş ürünlerle arma yapmak da mümkün. Bu tip ürünlerde uzama çok daha az olduğu için yüksek performans yelkenlilerde ön planda kullanılıyor.

Tel halata kasa yapmak için 4 teknik mevcut.
1-Elde örülme (zor ve tecrübe gerektiriyor)
2-Kerye (geçici olarak da yapılabilir)
3-Norsmen (kolay, pratik, geçici yapılabilir. malzeme ihtiyacı var)
4-Baskı terminal (el veya hidrolik ile endüstriyel olarak yapılıyor)
5-Sıvama terminal (kalıcı ve pahalı)

Norsmen terminalleri bağlamak, kaliteli mazleme kullanılırsa gayet güvenilir bir yöntem. Tam olarak bir kasa oluşturulmasa da piyasada paslanmaz olarak çok çeşitli şekillerini temin etmek mümkün.
Özellikle sabit armada paslanmaz 1x19 halatlar için yaygın olarak kullanılıyor. 7x19 yumuşak teller için uygun değil. 10 mm üzerindeki teller için amatör uygulama tavsiye edilmiyor.

Norsmen 

Norsmenin  gövdesini telleri açmadan baştan geçirip, iyice geriye itilir. Sonra çevre lifler (toplam 12 adet) saat yönüne çevirerek yeterli uzunlukta geriye doğru açılır. Genelde sarı alaşım yarık çekirdeği içte kalan gövde üzerine (7 kol) geçirerek geriye doğru, ucundan 3-4 mm çıkacak şekilde ilerletilir. Çevre lifler çekirdek üzerine düzgünce sarılır. Gövde uca doğru çekilerek, liflerin uçlarının katlanmadan sarılmasına dikkat edilerek, dişi yiv üzerine vira edilir.

Kasa oluşturmada geçici olarak da kullanılabilen keryeler, birçok acil durumda hayat kurtarıcı ürünler.
Montajı sırasında dikkat edilecek husus, U köprünün tel halatın çıması tarafında olması.
En az 2 veya 3 adet kullanılması gerekiyor. İlk olarak orta keryenin sıkıştırılıp sonra radansa tarafının sıkıştırılması tercih ediliyor.

Gelelim yazının ana konusu olan yarma kasa tekniğine Tüm bu yukarda bahsettiğimiz tekniklerden başka, belki oldukça zor olan elde örme tekniği için pratik bir alternatif olan bizde yarma kasa yabancı literatürde mauri splice olarak adlandırılan teknik. Resmi aşağıda: